هنگامی که عبارت زایمان در خانه را می شنویم، اولین سوالی که به ذهنمان می رسد این است که آیا این نوع زایمان خطری را برای مادر و نوزاد به همراه ندارد؟
امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته زنان ترجیح می دهند که در منزل نوزاد خود را به دنیا بیاورند، ولی این نوع زایمان در ایران کاربرد زیادی ندارد.
زایمان در منزل به نوعی از زایمان گفته می شود که یک مامای با تجربه (و کمتر توسط متخصص ) در داخل خانه و طی زایمان طبیعی، نوزاد را به دنیا می آورد.
آنچه در این نوع زایمان مورد توجه و تاکید است، خانواده محوری است و مادر تمایل دارد نوزاد خود را در شرایطی به دور از استرس و دغدغه و در شرایط کاملا آرام و در منزل به دنیا آورد و یا دوست ندارد که در حضور غریبه ها زایمان داشته باشد.
البته ایمن بودن زایمان در خانه، همواره موضوع اختلافات برانگیز در میان پزشکان حرفه‌ای بوده است.
حین زایمان در خانه چه اتفاقی می افتد؟
برای زایمان در منزل، خانم باردار از قبل تصمیم می گیرد تا در منزل فرزند خود را به دنیا بیاورد، بنابراین قبل از زایمان شرایط و امکانات لازم را در منزل خود مهیا می کند و از مامای با تجربه در این زمینه تقاضا می کند تا موقع زایمان در منزل او باشد. البته از پزشک متخصص زنان نیز می توان در این زمینه کمک گرفت.
هنگامی که مامای باتجربه این مسئولیت را می پذیرد، باید لیستی از تمام شرایط و وضیعت مادر و جنین را در طی دوران بارداری فراهم کرده باشد و در خصوص آن با مادر صحبت کرده باشد و آمادگی های لازم را در مادر ایجاد کرده باشد.
همچنین ماما باید خود را برای مقابله با انواع شرایط غیرعادی که ممکن است در حین زایمان ایجاد شود، آماده کند تا بتواند به بهترین نحو آن را مدیریت نماید.
در طول زایمان ماما باید به طور منظم دمای بدن، ضربان قلب، فشار خون و صدای قلب جنین را چک کند تا در صورت غیر طبیعی بودن آنها، اقدامات لازم را انجام دهد.
همچنین بعد از تولد نوزاد نیز باید علائم حیاتی او را بررسی کند و مشخص کند که آیا نوزاد باید به بیمارستان منتقل شود یا نه؟
علل زایمان در خانه
- برخی زنان ترجیح می دهند که در یک محیط آشنا و با افراد آشنا زایمان کنند تا آرامش بیشتری را در حین زایمان داشته باشند.
- برخی زنان ترجیح می دهند که روز زایمان لباس های راحت خود را بپوشند و به راحتی دوش بگیرند و تمایل ندارند که در چهار چوب خاص بیمارستان رفتار کنند.
- برخی زنان ترجیح می دهند که بدون استفاده از انواع داروهای ضد درد، زایمان طبیعی داشته باشند.
- به علت قیود مذهبی و فرهنگی
- به علت زایمان سریع و اینکه زن باردار فرصت مراجعه به بیمارستان را ندارد و بلافاصله نوزاد به دنیا می آید.
- به علت کاهش هزینه های بیمارستان و عدم استفاده از پزشک متخصص به علت مخارج سنگین آن.
چه زنانی نباید در منزل زایمان کنند؟
- زنان مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، بیماری صرع و یا هر بیماری دیگری که پزشک احتمال زایمان پر خطر را برای او می دهد.
- زنانی که در زایمان های قبلی خود مشکل داشته اند.
- زنانی که در زایمان قبلی خود سزارین شده اند.
- زنانی که سیگار یا مواد مخدر مصرف می کنند.
- زنانی که در بارداری دچار مشکلاتی مثل کم خونی و با مسمومیت بارداری هستند.
- زنانی که چندقلو باردار هستند.
- زنانی که جنین شان در جای خود قرار ندارد و تغییر وضعیت داده است.
- زنانی که در هفته کمتر از 37 بارداری و هفته بیشتر از 41 بارداری قرار دارند.
ماما با مشاهده چه علائمی باید مادر را سریعا به بیمارستان منتقل کند؟
گاهی اوقات پیش می آید که با تمام تجهیزات و مراقبت های لازم، زایمان در خانه به خوبی پیش نمی رود.
در شرایط زیر باید مادر باردار فورا به بیمارستان منتقل شود:
- زایمان پیش نرود.
- مکونیم (مدفوع جنین در مایع آمنیوتیک) دیده شود که خطرناک است.
- بند ناف به دور جنین پیچیده شده باشد و بند ناف زودتر از سر جنین به ناحیه واژن برسد.
- مادر دچار خونریزی رحم شود که به دلیل تولد نوزاد نباشد و دلایل دیگری داشته باشد.
- جفت خارج نشود و یا به طور کامل بیرون نیاید. باقی ماندن جفت در رحم مادر، مشکلاتی را برای او ایجاد می کند.
- نوزاد علایم غیر طبیعی داشته باشد و یا ضربان قلب او به درستی نزند.
توصیه ها
- مادرانی که قصد زایمان در منزل را دارند، باید خود را برای بروز هر گونه شرایط غیرعادی و انتقال به بیمارستان آماده کنند و در صورت بروز هر گونه مشکلی، خونسردی خود را حفظ نمایند.
- مادرانی که قصد زایمان در منزل را دارند، باید در دوران بارداری، ورزش های آمادگی برای زایمان در منزل را انجام دهند تا عضلات خود را برای زایمان آماده کنند.
- به مادرانی که از همه لحاظ سالم و طبیعی هستند، زایمان در منزل اشکالی ندارد.
- باید قبل از زایمان در منزل، اورژانس را خبر کرد تا در صورت بروز هر گونه مشکلی، سریعا مادر را به بیمارستان منتقل کنند.
